🟢 Elektron
Odkrywca: J.J. Thomson (1897)
Eksperyment: Rura Crookesa – promienie katodowe odchylane przez pole magnetyczne i elektryczne.
Właściwości:
- Symbol: e⁻
- Ładunek: -1e (≈ -1,602×10⁻¹⁹ C)
- Masa: 9,109×10⁻³¹ kg
- Status: elementarna
Znaczenie: Odkrycie elektronu zapoczątkowało fizykę atomową i obaliło model niepodzielnego atomu.
🔴 Proton
Odkrywca: Ernest Rutherford (1917)
Eksperyment: Bombardowanie azotu cząstkami alfa.
147N + α → 178O + p
Właściwości:
- Symbol: p
- Ładunek: +1e (≈ +1,602×10⁻¹⁹ C)
- Masa: 1,673×10⁻²⁷ kg
- Status: złożona (2u + 1d)
Znaczenie: Proton to podstawowy składnik jąder atomowych, definiuje liczbę atomową pierwiastków.
⚫ Neutron
Odkrywca: James Chadwick (1932)
Eksperyment: Bombardowanie berylu cząstkami alfa.
94Be + α → 126C + n
Właściwości:
- Symbol: n
- Ładunek: 0
- Masa: 1,675×10⁻²⁷ kg
- Status: złożona (1u + 2d)
Znaczenie: Neutrony stabilizują jądra atomowe i umożliwiają reakcje jądrowe, w tym rozszczepienie i syntezę.